Tι είναι το βράγχος φωνής (βραχνάδα);
Βράγχος φωνής ή πιο απλά βραχνάδα ονομάζεται η αλλαγή της χροιάς της φωνής η οποία προκαλείται από πολλές παθολογικές καταστάσεις που μπορεί να επηρεάσουν τη φυσιολογική λειτουργία των φωνητικών μας χορδών. Ευτυχώς, οι περισσότερες από αυτές τις καταστάσεις δεν είναι σοβαρές και περνούν με ή χωρίς φαρμακευτική αγωγή μετά από ένα σύντομο χρονικό διάστημα.
Πώς παράγεται η φωνή μας;
Μπορούμε να μιλάμε χάρη στις φωνητικές μας χορδές οι οποίες αποτελούν τμήμα του λάρυγγα. Οι φωνητικές χορδές βρίσκονται ακριβώς πάνω από την τραχεία, το σωλήνα δηλαδή που καταλήγει στους πνεύμονες. Οι φωνητικές μας χορδές βρίσκονται μέσα στο λάρυγγα και με τη βοήθεια συγκεκριμένων μυών ανοίγουν και κλείνουν. Συγκεκριμένα όταν μιλάμε, οι φωνητικές χορδές κλείνουν και ο αέρας όπως εξέρχεται από τους πνεύμονες τις δονεί και έτσι παράγεται η φωνή. Επιμηκύνοντας/βραχύνοντας ή τεντώνοντας /χαλαρώνοντας τις φωνητικές χορδές έχουμε την ικανότητα να παράγουμε διαφορετικούς ήχους. Τέλος οι φωνητικές χορδές απομακρύνονται η μια από την άλλη κατά την εισπνοή και την εκπνοή προκειμένου να εισέλθει και εξέλθει ο αέρας από τους πνεύμονες.
Τι μπορεί να προκαλέσει βράγχος φωνής;
Οι πιο συχνές αιτίες βράγχους φωνής είναι:
- Κατάχρηση και κακή χρήση της φωνής. Όταν μιλάτε πολύ και ιδίως δυνατά, όταν τραγουδάτε πολύ ή μιλάτε σε συχνότητες υψηλότερες απ’ ότι συνήθως μπορεί να εμφανίσετε βράγχος φωνής. Επιπλέον με την πάροδο της ηλικίας οι φωνητικές χορδές λεπτύνονται και γίνονται πιο χαλαρές και αδύναμες επομένως είναι σύνηθες να εμφανίζεται ένα φυσιολογικό βράγχος με την αύξηση της ηλικίας.
- Κρυολόγημα ή ρινοκολπίτιδα (ιγμορίτιδα). Συνήθως περνάει από μόνο του μέσα σε διάστημα 2 εβδομάδων.
- Λαρυγγίτιδα. Αυτό συμβαίνει ως αποτέλεσμα οιδήματος (πρηξίματος) των φωνητικών χορδών στα πλαίσια μιας αλλεργίας ή μια ιογενούς συνήθως λοίμωξης του ανώτερου αναπνευστικού.
- Λαρυγγοφαρυγγική παλινδρόμηση. Καλείται και ‘’σιωπηρή παλινδρόμηση’’ αφού ο η παρουσία των όξινων υγρών του στομάχου στο λάρυγγα μπορεί να προκαλέσει βράγχος φωνής χωρίς ο ασθενής να αναφέρει υποχρεωτικά συμπτώματα από το στομάχι.
- Αιμορραγία φωνητικής χορδής. Εάν εμφανίσετε αιφνίδιο βράγχος φωνής έως πλήρη απώλεια της φωνής ή μπορείτε να μιλήσετε αλλά όχι να τραγουδήσετε, μπορεί να έχετε μια αιμορραγία στη φωνητική χορδή. Αυτό είναι αποτέλεσμα ρήξης ενός μικρού αγγείου και συσσώρευσης αίματος μέσα στη φωνητική χορδή.
- Νευρολογικές παθήσεις. Ένα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή η νόσος του Parkinson μπορεί να επηρεάσουν κέντρα του εγκεφάλου που ελέγχουν τους μύες του λάρυγγα.
- Πολύποδες ή κομβία των φωνητικών χορδών. Πρόκειται για συχνές καλοήθεις παθήσεις των φωνητικών χορδών που προκαλούν βράγχος φωνής. Οι πολύποδες σχετίζονται με το κάπνισμα ενώ τα κομβία ή όζοι ή κάλοι των φωνητικών χορδών εμφανίζονται σε επαγγελματίες χρήστες της φωνής όπως τραγουδιστές ή δασκάλους αλλά και σε παιδιά λόγω κατάχρησης και κακής χρήσης των φωνητικών χορδών.
- Παράλυση φωνητικών χορδών. Αυτό συμβαίνει όταν η μια ή και οι δυο φωνητικές χορδές δεν ανοίγουν ή δεν κλείνουν σωστά. Η αιτία μπορεί να είναι άγνωστη αλλά σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να είναι αποτέλεσμα τραύματος (συνήθως μετά από θυρεοειδεκτομή), καρκίνου του πνεύμονα ή του θυρεοειδούς, λοίμωξης, νευρολογικών παθήσεων όπως σκλήρυνσης κατά πλάκας, αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, νόσου Parkinson, όγκων του εγκεφάλου.
- Καρκίνος του λάρυγγα: βράγχος φωνής που εμμένει για πάνω από 3 εβδομάδες μπορεί να είναι σύμπτωμα καρκίνου του λάρυγγα και πρέπει να εξετάζεται άμεσα από ΩΡΛ με ενδοσκόπηση του λάρυγγα.
- Δυσφωνία μυικής τάσης: είναι αποτέλεσμα αυξημένης μυικής έντασης κατά τη φώνηση που οδηγεί σε διαταραχή της ποιότητας της φωνής.
Τι περιλαμβάνει η διερεύνηση ενός ασθενούς με βράγχος φωνής;
Βασικό ρόλο στη διάγνωση της πάθησης που προκαλεί το βράγχος φωνής παίζει η λήψη ενός λεπτομερούς ιστορικού. Ο ΩΡΛ θα σας κάνει κάποιες βασικές ερωτήσεις όπως :
- Πόσο καιρό έχετε τη βραχνάδα;
- Ξεκίνησε ξαφνικά ή σταδιακά;
- Προηγήθηκε κάποια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού;
- Συνυπάρχουν άλλα συμπτώματα;
- Καπνίζετε και αν ναι για πόσο καιρό;
- Πίνετε αλκοόλ;
Μετά ο ΩΡΛ θα ακούσει τη φωνή σας και θα κάνει μια πλήρη εξέταση της κεφαλής και του τραχήλου. Αυτό περιλαμβάνει εξέταση του τραχήλου για ενδεχόμενες λεμφαδενικές διογκώσεις ενώ ο λάρυγγας και οι φωνητικές χορδές να εξεταστούν με τη χρήση εύκαμπτων ή άκαμπτων ενδοσκοπίων (καμερών). Ανάλογα με τα ευρήματα της κλινικής εξέτασης και ενδοσκόπησης μπορεί να ζητηθούν απεικονιστικές εξετάσεις όπως αξονική τομογραφία (CT) ή μαγνητική τομογραφία (MRI). Τέλος, για την οριστική διάγνωση ενδεχομένως να χρειαστεί για κάποια βιοψία υπό γενική αναισθησία.
Πως αντιμετωπίζεται το βράγχος φωνής;
Είναι εύκολα αντιληπτό ότι το βράγχος φωνής αποτελεί ένα σύμπτωμα και η αντιμετώπιση του σχετίζεται με την υποκείμενη πάθηση που το προκαλεί. Αυτή μπορεί να διαφέρει από απλή παρακολούθηση και ξεκούραση της φωνής έως σύνθετες θεραπείες όπως στην περίπτωση κακοήθων όγκων που μπορεί να περιλαμβάνουν χειρουργική αντιμετώπιση, ακτινοθεραπεία ή και χημειοθεραπεία. Αξίζει να τονισθεί και ο σημαντικός ρόλος της λογοθεραπείας για την εκμάθηση της σωστής χρήσης φωνής σε υποτροπιάζοντα επεισόδια βράγχους και λειτουργικές διαταραχές της φωνής.
Υπάρχουν τρόποι να προλάβω το βράγχος φωνής;
Υπάρχουν κάποιοι τρόποι που μπορεί να εφαρμόσετε για να αποφύγετε το βράγχος,ιδίως εάν είσαστε επαγγελματίες χρήστες τις φωνής. Προσπαθήστε να κάνετε τα εξής:
- Διακόψτε το κάπνισμα και αποφύγετε ακόμα και το παθητικό κάπνισμα.
- Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ, καφέ και γενικά ποτών που προκαλούν αφυδάτωση.
- Πίνετε άφθονη ποσότητα νερού. Η ενυδάτωση του λάρυγγα είναι πολύ σημαντική.
- Χρησιμοποιήστε υγραντήρα.
- Αποφύγετε πικάντικα φαγητά.
- Κάνετε οικονομία στη φωνή αποφεύγοντας παρατεταμένη και δυνατή φώνηση.
Πότε πρέπει να επισκεφτώ άμεσα τον ΩΡΛ;
Όπως ήδη τονίσαμε βράγχος φωνής που εμμένει για πάνω από 3 εβδομάδες πρέπει αν εξετάζεται άμεσα από ΩΡΛ με ενδοσκόπηση για να αποκλειστεί το ενδεχόμενο καρκίνου του λάρυγγα. Νωρίτερα ωστόσο από αυτό το διάστημα πρέπει να επισκεφτείτε ΩΡΛ εάν έχετε κάτι από τα εξής:
- Δυσκολία στην αναπνοή (δύσπνοια)
- Πόνο κατά τη φώνηση
- Πόνο κατά την κατάποση
- Φτύνετε αίμα (αιμόπτυση)
- Δυσκολία στην κατάποση
- Ψηλαφάτε κάτι στο λαιμό σας
- Έχετε χάσει εντελώς τη φωνή σας
Κλείνοντας, αξίζει να τονίσουμε ότι η φωνή σας είναι ένα από τα πιο σημαντικά εργαλεία με τα οποία επικοινωνούμε με τους άλλους γι’ αυτό η σωστή λειτουργία του λάρυγγα είναι επιβεβλημένη. Το βράγχος φωνής μπορεί να είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό σαν σύμπτωμα, πόσο μάλλον όταν είστε επαγγελματίες χρήστες της φωνής. Φροντίστε επομένως τη φωνή σας πίνοντας αρκετό νερό, αποφεύγοντας το τσιγάρο και τον καφέ ενώ αποφύγετε παρατεταμένη και δυνατή φώνηση.
Μην αμελήσετε να εξεταστείτε από ΩΡΛ εάν έχετε βράγχος φωνής που επιμένει για πάνω από 3 εβδομάδες.
Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για το βράγχος φωνής μπορείτε να επικοινωνήσετε με το γιατρό μέσω της παρακάτω φόρμας επικοινωνίας.
