Τι είναι η αλλεργική ρινίτιδα;
Η αλλεργική ρινίτιδα αποτελεί συχνή πάθηση τόσο σε ενήλικες όσο και σε παιδιά και προσβάλλει περίπου το 20-30% του πληθυσμού στο Δυτικό κόσμο. Είναι αποτέλεσμα μιας υπερβολικής αντίδρασης του ανοσιακού μας συστήματος, που εκδηλώνεται με φλεγμονή του βλεννογόνου (εσωτερικού καλύμματος) της μύτης και η οποία προκαλείται από διάφορα αλλεργιογόνα όπως η γύρη, τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, τα σπόρια μυκήτων και το τρίχωμα ζώων. H βαρύτητα των συμπτωμάτων ποικίλει από άτομο σε άτομο και σε ορισμένες περιπτώσεις επηρεάζει σοβαρά την ποιότητα ζωής, διαταράσσει τον ύπνο, ελαττώνει τη συγκέντρωση και την απόδοση στην εργασία. Συχνά σχετίζεται με άλλες αλλεργικές καταστάσεις, όπως την επιπεφυκίτιδα και το βρογχικό άσθμα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας;
Τα συμπτώματα εμφανίζονται μετά την έκθεση σε αλλεργιογόνα και περιλαμβάνουν πταρμό (φτέρνισμα), αυξημένες ρινικές εκκρίσεις (κυρίως υδαρείς), ρινική συμφόρηση (μπούκωμα), κνησμό (φαγούρα) στη μύτη, τα μάτια και το φάρυγγα και οπισθορρινική έκκριση (αίσθηση εκκρίσεων που κατεβαίνουν πίσω στο λαιμό μας). Μερικές φορές μπορεί να εκληφθεί λανθασμένα ως κρυολόγημα. Όταν η ρινίτιδα προκαλείται από γύρη ή σπόρια μυκήτων τότε χαρακτηρίζεται εποχιακή και τα συμπτώματα εμφανίζονται μόνο σε συγκεκριμένους μήνες και όχι όλο το χρόνο. Για παράδειγμα η γύρη των λουλουδιών και των δέντρων προκαλεί συμπτώματα κυρίως την άνοιξη μεταξύ Μάρτη και Μάη, ενώ το γρασίδι κυρίως άνοιξη και καλοκαίρι μεταξύ Μάη και Σεπτέμβρη. Η δεύτερη κατηγορία είναι η αλλεργική ρινίτιδα με εμφάνιση συμπτωμάτων καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν κυρίως τα οικιακά αλλεργιογόνα όπως τα ακάρεα της οικιακής σκόνης και το τρίχωμα των κατοικίδιων ζώων.
Πώς γίνεται η διάγνωση της πάθησης;
Η λήψη λεπτομερούς ιστορικού από τον Ωτορινολαρυγγολόγο θα θέσει σε μεγάλο ποσοστό ασθενών τη διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας. Το ιστορικό επικεντρώνεται σε ερωτήσεις αναφορικά με το χώρο διαβίωσης και την έκθεση σε αλλεργιογόνα όπως υγρασία, μούχλα, σκόνη, γύρη, το περιβάλλον εργασίας, τις καθημερινές συνήθειες, φάρμακα που ενδεχομένως λαμβάνει, αλλεργίες σε φάρμακα, την ύπαρξη αλλεργιών στην οικογένεια και τέλος τη συνύπαρξη και άλλων αλλεργικών παθήσεων όπως άσθμα, επιπεφυκίτιδα. Τη λήψη του ιστορικού ακολουθεί η πλήρης ΩΡΛ κλινική εξέταση κατά την οποία βασικό ρόλο παίζει η ενδοσκόπηση ρινός με εύκαμπτο ή άκαμπτο ενδοσκόπιο. Τέλος, η διάγνωση μπορεί να επιβεβαιωθεί με ειδικές δερματικές δοκιμασίες νυγμού (skin prick tests) καθώς και με συγκεκριμένες αιματολογικές εξετάσεις (Rast tests) κατά τις οποίες ανευρίσκονται ειδικές ανοσoσφαιρίνες IgE έναντι συγκεκριμένων αλλεργιογόνων. Με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο μπορεί να επιβεβαιωθεί η αλλεργία αλλά και να ταυτοποιηθεί το υπεύθυνο αλλεργιογόνο.
Πώς μπορώ να αποφύγω τη γύρη;
- Παρακολουθείτε την πρόγνωση των επιπέδων γύρης στην περιοχή σας καθημερινά. Η βροχή «ξεπλένει» τη γύρη από τον αέρα, οπότε τα επίπεδα γύρης είναι χαμηλότερα τις ψυχρές, βροχερές μέρες.
- Κάντε ρινοπλύσεις με φυσιολογικό ορό για να απομακρύνετε τη γύρη και άλλα αλλεργιογόνα από τη μύτη σας (δείτε το σχετικό άρθρο στην ιστοσελίδα μας).
- Βάλτε κρέμα φραγμού π.χ. βαζελίνη στην είσοδο των ρουθουνιών σας για να παγιδεύσετε και να παρεμποδίσετε την είσοδο αλλεργιογόνων.
- Τις μέρες που τα επίπεδα γύρης είναι υψηλά, βγάλτε τα ρούχα σας όταν γυρίσετε σπίτι και κάνετε ντουζ.
- Έχετε τα παράθυρα κλειστά όταν είστε σε εσωτερικούς χώρους. Να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί τα πρωινά, οπότε και η γύρη απελευθερώνεται στον αέρα, και το βράδυ, οπότε και ο αέρας ψυχραίνεται και η γύρη αρχίζει να πέφτει στο έδαφος.
- Φορέστε γυαλιά ηλίου τύπου «μάσκας» και πλατύγυρο καπέλο.
- Αποφύγετε να απλώνετε τα ρούχα να στεγνώσουν σε εξωτερικούς χώρους, όπου τα επίπεδα γύρης είναι υψηλά.
- Καθαρίστε το τρίχωμα των κατοικίδιων σας με ένα βρεγμένο πανί, για να απομακρύνεται σωματίδια γύρης.
- Προσπαθήστε να αποφύγετε του παράγοντες που πυροδοτούν την αλλεργία σας ή πάρτε ένα αντιισταμινικό πριν την έκθεσή σας σε αυτούς.
Πώς μπορώ να αποφύγω τα ακάρεα οικιακής σκόνης;
Δεν μπορείτε να αποφύγετε τα ακάρεα οικιακής σκόνης! Τα ακάρεα ανευρίσκονται κυρίως στο κρεβάτι, τους καναπέδες και τα χαλιά. Κάποιο όφελος μπορείτε να αποκομίσετε από την προσπάθεια περιορισμού έκθεσης στα ακάρεα, οπότε δοκιμάστε τα εξής:
- Πλύνετε τα κλινοσκεπάσματά σας συχνά και σε θερμοκρασία πάνω από τους 60°C αν είναι δυνατόν.
- Καλύψτε τα στρώματα και τα μαξιλάρια σας με καλύμματα ανθεκτικά στα ακάρεα.
- Τα ακάρεα προτιμούν το ζεστό περιβάλλον, επομένως αφήστε το κρεβάτι να αεριστεί κατά τη διάρκεια της ημέρας και αφήστε το παράθυρο ανοιχτό ώστε να αεριστεί όλο το δωμάτιο.
Τι μπορώ να κάνω αν είμαι αλλεργικός στο κατοικίδιό μου;
Εφόσον δεν είναι εύκολο και εφικτό τις περισσότερες φορές να αποχωριστείτε το κατοικίδιό σας, στο οποίο εμφανίζετε αλλεργία, μερικά μέτρα που μπορείτε να πάρετε για να βελτιώσετε τα συμπτώματά σας είναι τα εξής:
- Aποφύγετε τη στενή επαφή (πχ. αγκαλιές, φιλιά, να το αφήνετε να κάθεται στα πόδια σας).
- Κρατήστε το κατοικίδιό σας μακριά από το κρεβάτι σας, τον καναπέ και γενικά περιοχές που χρησιμοποιείτε συχνά.
Ποια είναι η θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας;
Η φαρμακευτική αγωγή πρέπει να λαμβάνεται τακτικά για να κερδηθεί το μέγιστο όφελος. Είναι δύσκολο να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας όταν έχουν ήδη εγκατασταθεί. Προτείνεται η έναρξη της φαρμακευτικής αγωγής τουλάχιστον 2 εβδομάδες πριν την συνήθη περίοδο έναρξης των συμπτωμάτων.
- Ρινοπλύσεις με φυσιολογικό ορό. Η πλύση της μύτης με φυσιολογικό ορό ανακουφίζει σημαντικά από τα συμπτώματα, απομακρύνει τα αλλεργιογόνα και καθαρίζει τη μύτη πριν την εφαρμογή των ρινικών σπρέι. Περισσότερες λεπτομέρειες για τις ρινοπλύσεις μπορείτε να διαβάσετε στο αντίστοιχο άρθρο στην αρθρογραφία της ιστοσελίδας μας.
- Αντισταμινικά. Διατίθενται με τη μορφή ταμπλέτας, σιροπιού ή και ρινικού σπρέυ. Υπάρχουν πολλά και διαφορετικά είδη αντιισταμινικών φαρμάκων που μπορεί να σας προτείνει ο γιατρός σας και έτσι πάντα υπάρχει η δυνατότητα να αλλάξετε αντισταμινικό εφόσον αυτό που χρησιμοποιείται ήδη δεν σας έχει βοηθήσει. Αξίζει να σημειωθεί, ότι τα νεότερης γενιάς αντιισταμινικά δεν προκαλούν πρακτικά υπνηλία και είναι πιο καλά ανεκτά από τους ασθενείς. Τα αντισταμινικά διατίθενται και χωρίς συνταγή γιατρού αν και πάντα προτείνεται να χορηγούνται με τις οδηγίες του γιατρού σας.
- Ρινικά στεροειδή (κορτιζονούχα) σπρέι. Αποτελούν την πιο αποτελεσματική θεραπεία για την αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία ρινικών στεροειδών που μπορείτε να δοκιμάσετε μέχρι να βρείτε πιο είναι κατάλληλο για εσάς. Χορηγούνται με ή χωρίς συνταγή γιατρού.
- Οφθαλμικές σταγόνες. Τα αντισταμινικά και τα ρινικά σπρέι μπορούν να ελαττώσουν τα οφθαλμικά συμπτώματα. Ωστόσο οφθαλμικές σταγόνες (πχ χρωμογλυκικό νάτριο), που μπορούν να χορηγηθούν με ή χωρίς συνταγή γιατρού, είναι ακόμη πιο αποτελεσματικά.
- Μοντελουκάστη. Αποτελεί νεότερη θεραπεία για την αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας μπλοκάροντας ουσίες υπεύθυνες για την πρόκληση της αλλεργικής αντίδρασης. Είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική για την εποχιακή μορφή της νόσου.
- Αποσυμφορητικά. Χορηγούνται είτε με τη μορφή χαπιών, αλλά ακόμη πιο συχνά με τη μορφή ρινικών σπρέι (πχ otrivin), σε περιπτώσεις με ιδιαίτερα έντονα συμπτώματα, που δεν ελέγχονται με τα υπόλοιπα φάρμακα.
- Ανοσοθεραπεία. Εφαρμόζεται σε ιδιαίτερα ανθεκτικές μορφές της νόσου και χαρακτηρίζεται και ως απευαισθητοποίηση στα αλλεργιογόνα που προηγουμένως έχουν ταυτοποιηθεί.
Εάν θέλετε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για την αλλεργική ρινίτιδα μπορείτε να επικοινωνήσετε με το γιατρό μέσω της παρακάτω φόρμας επικοινωνίας.
