Τι είναι η Μαστοειδεκτομή
Η μαστοειδεκτομή είναι μια χειρουργική επέμβαση που πραγματοποιείται στην περιοχή της μαστοειδούς απόφυσης, δηλαδή στο οστό που βρίσκεται πίσω από το αυτί και περιέχει αεροφόρες κυψέλες. Η μαστοειδής απόφυση επικοινωνεί άμεσα με το μέσο ους και μπορεί να προσβληθεί από φλεγμονές, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις χρόνιας ωτίτιδας ή χολοστεατώματος. Η μαστοειδεκτομή έχει στόχο να απομακρύνει φλεγμονώδεις ιστούς, κοκκιωματώδη μάζα ή χολοστεάτωμα, να καθαρίσει την περιοχή και να αποκαταστήσει τη λειτουργία του αυτιού, προλαμβάνοντας σοβαρές επιπλοκές. Πρόκειται για εξειδικευμένη επέμβαση ΩΡΛ, που συχνά συνδυάζεται με άλλες πράξεις όπως τυμπανοπλαστική, ώστε να επιτευχθεί καλύτερη ακουστική και λειτουργική αποκατάσταση. Η μαστοειδεκτομή αποτελεί σημαντική θεραπευτική επιλογή σε δύσκολες παθήσεις του μέσου ωτός.
Πότε γίνεται
Η μαστοειδεκτομή συνιστάται όταν οι συντηρητικές θεραπείες, όπως φάρμακα ή επαναλαμβανόμενοι καθαρισμοί του αυτιού, δεν επαρκούν για τον έλεγχο μιας χρόνιας φλεγμονής ή όταν υπάρχει κίνδυνος σοβαρών επιπλοκών. Οι πιο συνηθισμένες ενδείξεις είναι το χολοστεάτωμα, μια επιθετική πάθηση που καταστρέφει οστάρια και δομές του μέσου ωτός, και η χρόνια μέση ωτίτιδα με επιπλοκές. Η επέμβαση γίνεται επίσης σε αποστήματα, σε περιπτώσεις επίμονης μαστοειδίτιδας που δεν ανταποκρίνεται σε αντιβιοτικά, αλλά και προληπτικά για την αποφυγή ενδοκρανιακών επιπλοκών (μηνιγγίτιδα, εγκεφαλικά αποστήματα). Η απόφαση λαμβάνεται από τον ΩΡΛ μετά από κλινική εξέταση, ακοολογικό έλεγχο και απεικονιστικές εξετάσεις όπως αξονική τομογραφία κροταφικών οστών.
Πώς γίνεται
Η μαστοειδεκτομή πραγματοποιείται στο χειρουργείο, υπό γενική αναισθησία, και διαρκεί συνήθως 2–3 ώρες, ανάλογα με τη βαρύτητα της νόσου. Μέσα από μια τομή πίσω από το αυτί, ο χειρουργός αποκτά πρόσβαση στη μαστοειδή απόφυση και με ειδικά τρυπάνια αφαιρεί τις φλεγμονώδεις κυψέλες και το παθολογικό υλικό. Αν υπάρχει χολοστεάτωμα, αυτό αφαιρείται προσεκτικά, ώστε να διατηρηθούν οι υγιείς δομές του αυτιού. Σε πολλές περιπτώσεις, η μαστοειδεκτομή συνδυάζεται με τυμπανοπλαστική ή και οσταριοπλαστική, δηλαδή αποκατάσταση του τυμπάνου και των οσταρίων για βελτίωση της ακοής. Υπάρχουν διάφοροι τύποι μαστοειδεκτομής (απλή, ριζική κτλ), ανάλογα με την έκταση και τον στόχο της επέμβασης. Μετά την ολοκλήρωση, η τομή συρράπτεται και τοποθετείται επίδεσμος.
Τι κάνω μετά το χειρουργείο
Μετά τη μαστοειδεκτομή, ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο για μία ή περισσότερες ημέρες, ανάλογα με την περίπτωση. Είναι φυσιολογικό να υπάρχει πόνος, ελαφρύ οίδημα ή εκκρίσεις από το αυτί για μερικές ημέρες. Χορηγούνται αναλγητικά και αντιβιοτικά για πρόληψη λοίμωξης. Ο επίδεσμος αφαιρείται σε λίγες ημέρες και απαιτείται τακτικός καθαρισμός του αυτιού από τον ΩΡΛ για μερικές εβδομάδες. Ο ασθενής πρέπει να αποφεύγει το βρέξιμο του αυτιού, το φύσημα της μύτης, τη βαριά άσκηση και την απότομη αλλαγή πίεσης (π.χ. αεροπορικά ταξίδια) μέχρι να ολοκληρωθεί η επούλωση. Η ακοή μπορεί να χρειαστεί χρόνο για να βελτιωθεί, ειδικά αν έχει γίνει συνδυασμένη τυμπανοπλαστική. Η τακτική παρακολούθηση είναι απαραίτητη, καθώς το χολοστεάτωμα μπορεί να υποτροπιάσει.
Επιπλοκές
Η μαστοειδεκτομή είναι μια απαιτητική επέμβαση που, αν και γενικά ασφαλής, ενέχει πιθανούς κινδύνους λόγω της εγγύτητας σε κρίσιμες ανατομικές δομές. Οι συχνότερες επιπλοκές είναι αιμορραγία, μόλυνση, ζάλη ή παροδική διαταραχή ακοής. Σπανιότερα μπορεί να προκληθεί τραυματισμός του προσωπικού νεύρου, που οδηγεί σε ασυμμετρία προσώπου, ή τραυματισμός των ημικύκλιων σωλήνων, που προκαλεί έντονη ιλίγγους. Σε σοβαρές περιπτώσεις, αν δεν αντιμετωπιστεί σωστά η πάθηση, μπορεί να υπάρξουν ενδοκρανιακές επιπλοκές όπως μηνιγγίτιδα ή απόστημα. Παρόλα αυτά, όταν η επέμβαση γίνεται από εξειδικευμένο ΩΡΛ χειρουργό και με τη σωστή μετεγχειρητική φροντίδα, οι σοβαρές επιπλοκές είναι σπάνιες και τα αποτελέσματα πολύ καλά.
Υπάρχει εναλλακτική;
Η κύρια εναλλακτική της μαστοειδεκτομής είναι η συντηρητική θεραπεία, που περιλαμβάνει αντιβιοτικά, καθαρισμούς του αυτιού και τοπική αγωγή. Αυτή η προσέγγιση μπορεί να είναι αποτελεσματική σε ήπιες φλεγμονές, αλλά δεν αρκεί όταν υπάρχει χολοστεάτωμα ή σοβαρή χρόνια ωτίτιδα. Το χολοστεάτωμα είναι καταστροφική βλάβη που μόνο με χειρουργική αφαίρεση μπορεί να αντιμετωπιστεί οριστικά. Σε πολύ επιβαρυμένους ασθενείς που δεν αντέχουν το χειρουργείο, γίνεται μόνο συμπτωματική θεραπεία, γνωρίζοντας όμως ότι η νόσος μπορεί να εξελιχθεί. Συνεπώς, στις περισσότερες περιπτώσεις με σοβαρή πάθηση, η μαστοειδεκτομή αποτελεί τη μόνη οριστική θεραπευτική λύση, καθώς αφαιρεί την εστία της φλεγμονής και προλαμβάνει επικίνδυνες επιπλοκές.