Τι είναι η τυμπανική μεμβράνη ή απλά τύμπανο;
Η τυμπανική μεμβράνη είναι μια λεπτή, στιλπνή, ημιδιαφανής και ελλειπτική ανατομική δομή που χωρίζει το έξω από το μέσο αυτί. Το μέσο αυτί αποτελεί μια κοιλότητα γεμάτη από αέρα που κατά κύριο λόγο περιέχει τα τρία ακουστικά οστάρια (σφύρα, άκμονα και αναβολέα). Η πρόσκρουση του ηχητικού κύματος πάνω στην τυμπανική μεμβράνη προκαλεί τη δόνησή της η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε κίνηση τα ακουστικά οστάρια μεταφέροντας έτσι την ενέργεια στο έσω αυτί (κοχλίας). Στον κοχλία το ηχητικό σήμα θα μετατραπεί σε ηλεκτρικό σήμα και κατόπιν θα μεταφερθεί στον εγκέφαλο όπου και θα γίνει αντιληπτό. Αξίζει να τονισθεί ότι η τυμπανική μεμβράνη πέραν του ρόλου της στη μετάδοση του ηχητικού κύματος συμμετέχει και στην προστασία του μέσου αυτιού από το νερό λειτουργώντας ως φραγμός.
Τι μπορεί να προκαλέσει διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης;
Η πιο συχνή αιτία πρόκλησης τρύπας ή όπως ονομάζεται διάτρησης της τυμπανικής μεμβράνης είναι μια προηγηθείσα φλεγμονή του μέσου αυτιού (μέση ωτίτιδα). Συνήθως μετά από μια οξεία μέση ωτίτιδα η οποία επιπλέκεται και με διάτρηση της τυμπανικής μεμβράνης, θα ακολουθήσει επούλωση μετά από κάποιες εβδομάδες. Σε κάποιες περιπτώσεις όμως ο οργανισμός δεν θα καταφέρει να επουλώσει παρά τη φαρμακευτική αγωγή και θα παραμείνει μια μόνιμη διάτρηση του τυμπάνου. Σε άλλες περιπτώσεις διάτρηση θα συμβεί ως αποτέλεσμα κάποιου τραυματισμού συνήθως από αιχμηρό αντικείμενο ή χρήση μπατονέτας. Τέλος, σε σπάνιες περιπτώσεις, τυμπανική διάτρηση μπορεί να συμβεί από την πρόσκρουση ηχητικού κύματος μεγάλης ισχύος πάνω στο τύμπανο ( κρότος, έκρηξη κτλ.) ή ακόμα και από χαστούκι ή ρουφηχτό φιλί στο αυτί.
Τι προβλήματα αντιμετωπίζει κάποιος με διάτρηση τυμπάνου;
Υποτροπιάζουσες φλεγμονές-ωτίτιδες
Φλεγμονή μπορεί να συμβεί ως αποτέλεσμα της άμεσης επικοινωνίας που επιτρέπει η διάτρηση μεταξύ εξωτερικού περιβάλλοντος και μέσου αυτιού. Επομένως, η είσοδος νερού αλλά και άλλων ουσιών ή προϊόντων μπάνιου στο μέσο αυτί, που υπό φυσιολογικές συνθήκες αποτελεί μια στείρα κοιλότητα, μπορεί να πυροδοτήσει μια νέα φλεγμονή. Ο ασθενής μπορεί να έχει συχνά υποτροπιάζουσες φλεγμονές οι οποίες συνήθως εκδηλώνονται με εκροή υγρού, αίσθημα πληρότητας (βούλωμα) ή και πόνο.
Δυσφορία/πόνος
Κάποιοι ασθενείς παραπονούνται για δυσφορία/πόνο κατά την είσοδο νερού στο αυτί αφού αυτό εισέρχεται στην κοιλότητα του μέσου αυτιού διαμέσου της διάτρησης
Πτώση ακουστικής ικανότητας
Μεγάλες διατρήσεις μπορεί να επηρεάσουν τη μετάδοση του ήχου προς το έσω αυτί και επομένως παρακαλούν κάποια ελάττωση στην ακουστική ικανότητα. Συνήθως η βαρηκοΐα είναι ήπια. Σημαντική απώλεια ακοής μπορεί αν υποδηλώνει κάποιο πρόβλημα και στα ακουστικά οστάρια, κάτι που θα πρέπει να συνυπολογιστεί σε ενδεχόμενη χειρουργική αντιμετώπιση.
Ποιες θεραπευτικές επιλογές έχει ένας ασθενής με διάτρηση τυμπάνου;
Η συνήθης αντιμετώπιση είναι χειρουργική και η επέμβαση ονομάζεται τυμπανοπλαστική. Επιλέγεται ιδίως σε άτομα που έχουν υποτροπιάζοντα επεισόδια φλεγμονής που εκδηλώνεται με ωτόρροια και σε άτομα που θέλουν να έχουν ένα αυτί στο οποίο η είσοδος νερού πλέον είναι ασφαλής και επομένως δεν χρειάζεται να το προφυλάσσουν στο μπάνιο ή την κολύμβηση. Σε δεύτερο ρόλο έρχεται η βελτίωση της ακοής ή οποία σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αποτελεί το βασικό ρόλο για τον οποίο ο ασθενής θα επιλέξει να χειρουργηθεί. Εάν για οποιοδήποτε λόγο δεν επιλεγεί η χειρουργική επέμβαση, είτε γιατί υπάρχουν αντενδείξεις (σοβαρά προβλήματα υγείας για λήψη αναισθησίας, προχωρημένη ηλικία) ή μπορεί να μην το επιθυμεί ο ίδιος ο ασθενής τότε το αυτί θα πρέπει να διατηρείται αυστηρά στεγνό εφ’ όρου ζωής. Η χρήση βάμβακος αναμεμειγμένου με βαζελίνη είναι ένας εξαιρετικός τρόπος προστασίας του αυτιού όταν κάνουμε μπάνιο. Για την κολύμβηση ο ασθενής θα πρέπει να φορά σκουφάκι και ιδανικά ωτοασπίδες μέσα στα αυτιά οι οποίες μπορεί να έχουν κατασκευαστεί ειδικά για τον ασθενή.
Πώς διενεργείται η επέμβαση;
H διάρκεια της επέμβασης κυμαίνεται από 1 έως 2 ώρες και αυτό εξαρτάται από τη βαρύτητα της νόσου και από τις παρεμβάσεις που θα χρειαστεί να γίνουν στο αυτί. Η αποκατάσταση της τυμπανικής μεμβράνης γίνεται κατά κανόνα με μόσχευμα (περιτονίας ή χόνδρου) που λαμβάνεται από το ίδιο το αυτί. Το νέο τύμπανο καθηλώνεται στη θέση του με διάφορα απορροφήσιμα υλικά και φύλλα σιλικόνης που θα αφαιρεθούν μετά από κάποιες ημέρες. Η προσπέλαση μπορεί να γίνει είτε πίσω από το αυτί (τομή πίσω από το πτερύγιο) ή ακριβώς μπροστά ή και μέσα στον έξω ακουστικό πόρο. Αυτό εξαρτάται από το σημείο, το μέγεθος της διάτρησης και από το αν θα γίνουν και άλλες παρεμβάσεις επιπλέον της αποκατάστασης του τυμπάνου. Όπως τονίσαμε ανάλογα με την βαρύτητα της νόσου, όπως για παράδειγμα την ύπαρξη χολοστεατώματος, η επέμβαση μπορεί να συνδυαστεί με μαστοειδεκτομή ή με αποκατάσταση της ακουστικής αλυσίδας που ονομάζεται οσταριοπλαστική. Η συρραφή περιλαμβάνει απορροφήσιμα και μη απορροφήσιμα ράμματα που θα αφαιρεθούν σε μια βδομάδα όπως και σε ορισμένες περιπτώσεις επίδεσμο γύρω από το κεφάλι που θα πιέζει τη χειρουργημένη περιοχή.
Υπάρχουν κίνδυνοι από την επέμβαση;
Αξίζει να σημειωθεί ότι όπως όλες οι επεμβάσεις έτσι και η τυμπανοπλαστική συνοδεύεται από κάποιες επιπλοκές. Οι επιπλοκές αυτές φυσικά δεν είναι συχνές και δεν συγκρίνονται με τις επιπλοκές και τους κινδύνους που μπορεί αν εμφανιστούν εάν η νόσος δεν αντιμετωπιστεί ιδίως όταν μιλάμε για την ύπαρξη χολοστεατώματος. Ο ασθενής επομένως οφείλει να είναι ενήμερος ότι ένα μικρό ποσοστό μπορεί να εμφανίσει μετά το χειρουργείο μια αιμορραγία συνήθως μικρή, κάποια φλεγμονή (μπορεί να αποτελέσει και αιτία αποτυχίας της επέμβασης), παροδική συνήθως διαταραχή της γεύσης, παροδικό αίσθημα ζάλης, εμβοές και σπάνια επιδείνωση της ακοής. Σε ένα μικρό ποσοστό επίσης η επέμβαση μπορεί να μην οδηγήσει σε σύγκλειση της διάτρησης ή ακόμα μπορεί να υπάρξει υποτροπή χολοστεατώματος.
Τι πρέπει να περιμένω μετά την επέμβαση;
Επίδεσμος και πωματισμός του αυτιού
Μετά την επέμβαση ο χειρουργός μπορεί να έχει βάλει γύρω από το κεφάλι έναν ελαστικό επίδεσμο ο οποίος θα αφαιρεθεί σε 24 με 48 ώρες. Το αυτί θα είναι βουλωμένο με κάποια υλικά τα οποία θα τοποθετηθούν κατά την διάρκεια της επέμβασης και τα οποία θα παραμείνουν μέχρι να αφαιρεθούν σε περίπου 2 εβδομάδες.
Λήψη αναλγητικών
Η επέμβαση δεν συνοδεύεται από ιδιαίτερο πόνο και η λήψη απλών παυσίπονων όπως παρακεταμόλης (depon, apotel) και ιβουπροφαίνης (algofren) είναι αρκετή για την πρώτη μετεγχειρητική εβδομάδα που συνήθως υπάρχει κάποια δυσφορία.
Απουσία από σχολείο/εργασία
Η ανάρρωση συνήθως διαρκεί 2 εβδομάδες διάστημα κατά το οποίο ο ασθενής θα πρέπει να απέχει από το σχολείο και την εργασία του. Επίσης, απαγορεύεται η πτήση με αεροπλάνο για 6 εβδομάδες μετά την επέμβαση.
Προστασία από νερό
Απαγορεύεται αυστηρά η είσοδος νερού μέσα στο αυτί μέχρι ο γιατρός να το επιτρέψει. Είσοδος νερού στο αυτί μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή που να οδηγήσει σε αποτυχία της επέμβασης. Προτείνεται να φοράει ο ασθενής αδιάβροχα αυτοκόλλητα ή βαμβάκι αναμεμειγμένο με βαζελίνη. Θαλάσσια αθλήματα και κολύμβηση επίσης απαγορεύεται μέχρι να εξασφαλιστεί η πλήρης επούλωση.
Επανεξέταση
Η πρώτη επανεξέταση συνήθως γίνεται σε 1 εβδομάδα όπου αφαιρούνται τα ράμματα της επέμβασης και συνήθως μια εξωτερική γάζα που τοποθετείται μέσα στον έξω ακουστικό πόρο. Ακολουθεί μια δεύτερη επανεξέταση 2 εβδομάδες μετά την επέμβαση όπου αφαιρούνται τα υπόλοιπα υλικά μέσα από το αυτί όπως και κάποια φύλλα σιλικόνης που συνήθως τοποθετούνται πάνω στο τύμπανο. Καθ’ όλη αυτή την περίοδο ο ασθενής ενσταλάζει αντιβιοτικές σταγόνες μέσα στο αυτί για αποφυγή κάποιας φλεγμονής. Τέλος, 6-8 εβδομάδες μετά την επέμβαση θα πραγματοποιηθεί η τρίτη επανεξέταση στην οποία θα γίνει και ακοόγραμμα.
Εάν πάσχετε από διάτρηση τυμπάνου και επιθυμείτε να εξεταστείτε και να ενημερωθείτε κατάλληλα για τις θεραπευτικές επιλογές σας, κλείστε το ραντεβού σας καλώντας στο 2310607003.
